Skład
1 tabl. powl. zawiera 200 mg ibuprofenu; tabletki zawierają sacharozę. 1 tabl. powl. Forte zawiera 400 mg ibuprofenu; tabletki Forte zawierają sacharozę. 1 kaps. miękka Express Femina zawiera 200 mg ibuprofenu; kapsułki Express Femina zawierają sorbitol i czerwień koszenilową. 1 kaps. miękka Express Forte zawiera 400 mg ibuprofenu; kapsułki Express Forte zawierają sorbitol i czerwień koszenilową.
Działanie
Lek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wywiera działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe poprzez hamowanie cyklooksygenazy prostaglandynowej. Ibuprofen szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie we krwi występuje w ciągu 1-2 h po podaniu tabletek i 30 min w przypadku kapsułek. Wiąże się z białkami osocza w 99%. Jest metabolizowany w wątrobie do dwóch głównych nieaktywnych metabolitów, które w postaci wolnej lub sprzężonej wydalane są przez nerki razem z niezmienionym ibuprofenem. Wydalanie przez nerki jest szybkie i całkowite. T0,5 w surowicy wynosi do 2 h.
Wskazania
Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego: bóle głowy m.in. ból napięciowy i migrena, bóle zębów, nerwobóle, bóle mięśniowe, stawowe i kostne, bóle towarzyszące grypie i przeziębieniu. Bolesne miesiączkowanie. Gorączka różnego pochodzenia (m.in. w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na składniki leku oraz inne NLPZ. Występujące w przeszłości reakcje nadwrażliwości w postaci kataru, pokrzywki, obrzęku naczynioruchowego, skurczu oskrzeli lub astmy oskrzelowej po kwasie acetylosalicylowym lub innych NLPZ. Czynna lub przebyta choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy, perforacje lub krwawienia, również po zastosowaniu NLPZ. Ciężka niewydolność wątroby. Ciężka niewydolność nerek. Ciężka niewydolność serca, choroba wieńcowa. Jednoczesne przyjmowanie innych NLPZ, w tym inhibitorów COX-2 (zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych). Krwawienie z naczyń mózgowych lub inne czynne krwawienie. Skaza krwotoczna lub niewyjaśnione zaburzenia układu krwiotwórczego. Ciężkie odwodnienie (wywołane wymiotami, biegunką lub niewystarczającym spożyciem płynów). III trymestr ciąży. Dzieci o mc. <20 kg.
Środki ostrożności
Ostrożnie stosować u pacjentów z: toczniem rumieniowatym układowym oraz mieszaną chorobą tkanki łącznej (ryzyko wystąpienia jałowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych); wrodzonym zaburzeniem metabolizmu porfiryn (np. ostrą przemijającą porfirią); niedoczynnością tarczycy; chorobami przewodu pokarmowego oraz przewlekłymi zapalnymi chorobami jelit - wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna (ryzyko zaostrzenia tych chorób); nadciśnieniem tętniczym i (lub) zaburzeniem czynności serca (ryzyko pogorszenia czynności nerek, wystąpienia obrzęków); zaburzeniami czynności nerek; zaburzeniami czynności wątroby; zaburzeniami krzepnięcia krwi (ibuprofen może przedłużyć czas krwawienia); bezpośrednio po dużym zabiegu chirurgicznym; z czynną lub przebytą astmą oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, katarem siennym, polipami nosa lub z nadwrażliwością na inne substancje (zwiększone ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych, w tym skurczu oskrzeli); w podeszłym wieku (zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych). Ponadto pacjenci z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym, zastoinową niewydolnością krążenia, rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca, obwodowymi chorobami tętnic i (lub) chorobami mózgowo-naczyniowymi oraz czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (np. nadciśnieniem tętniczym, hiperlipidemią, cukrzycą, palący tytoń) powinni być leczeni ibuprofenem po dokładnym rozważeniu. Ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego, owrzodzenia lub perforacji zwiększa się wraz ze zwiększeniem dawki NLPZ, u pacjentów z owrzodzeniem w wywiadzie (zwłaszcza powikłanym krwotokiem lub perforacją), u osób w podeszłym wieku oraz u pacjentów przyjmujących jednocześnie inne leki, które mogą zwiększać ryzyko zaburzeń żołądka i jelit lub krwawienia (takie jak: kortykosteroidy, leki przeciwzakrzepowe, leki antyagregacyjne, w tym ASA) - w tych grupach pacjentów należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę ibuprofenu, przez jak najkrótszy czas; należy rozważyć leczenie skojarzone z lekami ochronnymi (np. mizoprostolem lub inhibitorami pompy protonowej). W razie wystąpienia krwotoku z przewodu pokarmowego czy owrzodzenia należy natychmiast odstawić preparat. Należy zaprzestać stosowania leku po wystąpieniu pierwszych objawów nadwrażliwości, takich jak: wysypka skórna, zmiany na błonach śluzowych. Należy unikać stosowania ibuprofenu w przypadku ospy wietrznej (ryzyko nasilenia ciężkich powikłanych zakażeń skóry i tkanek miękkich). Podczas długotrwałego stosowania należy w regularnych odstępach czasu kontrolować wskaźniki morfologii krwi oraz czynność nerek i wątroby. W wyniku długotrwałego stosowania leków przeciwbólowych mogą wystąpić bóle głowy, których nie należy leczyć zwiększonymi dawkami tego leku. Jednoczesne, długotrwałe stosowanie różnych leków przeciwbólowych może prowadzić do uszkodzenia nerek z ryzykiem niewydolności nerek (nefropatia postanalgetyczna); ryzyko to może wzrosnąć w przypadku obciążenia fizycznego z utratą soli i odwodnieniem, z tego względu należy tego unikać. Leku w dawce 400 mg nie należy podawać dzieciom w wieku <12 lat, ze względu na trudności w doborze dawki do mc. dziecka. Tabl. powl. 200 mg i 400 mg zawierają sacharozę, dlatego nie należy ich stosować u pacjentów z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy. Kaps. miękkie Express Femina i Express Forte zawierają sorbitol, dlatego nie należy ich stosować u pacjentów z nietolerancją fruktozy; ponadto zawierają czerwień koszenilową, która może powodować reakcje alergiczne.
Ciąża i laktacja
Ibuprofenu nie należy stosować w I i II trymestrze ciąży, chyba, że jest to bezwzględnie konieczne. W przypadku konieczności stosowania ibuprofenu u kobiet planujących ciążę lub będących w I lub II trymestrze ciąży, należy stosować jak najmniejszą dawkę przez możliwie najkrótszy czas. W III trymestrze ciąży stosowanie ibuprofenu jest przeciwwskazane. Ibuprofen stosowany w III trymestrze ciąży może wywołać u płodu nadciśnienie płucne, przedwczesne zamknięcie przewodu tętniczego oraz zaburzenia czynności nerek, mogące przekształcać się w niewydolność nerek z małowodziem; u matki - zahamować czynność skurczową macicy; u matki i u płodu możliwe jest wystąpienie działania antyagregacyjnego przejawiającego się wydłużeniem czasu krzepnięcia. Przerwanie karmienia nie jest konieczne przy krótkotrwałym stosowaniu ibuprofenu w zalecanych dawkach, w celach przeciwbólowych oraz przeciwgorączkowych. Ibuprofen może zaburzeń płodność u kobiet przez wpływ na owulację; działanie to jest przemijające i ustępuje po zakończeniu terapii.
Działania niepożądane
Działania niepożądane obserwowane podczas leczenia ibuprofenem, również te występujące po długotrwałej terapii dużymi dawkami, stosowanej u pacjentów z chorobą reumatyczną. Podane częstości występowania, wykraczające poza bardzo rzadkie doniesienia, dotyczą krótkotrwałego stosowania dawek dobowych do maksymalnej dawki 1200 mg ibuprofenu w postaci doustnej oraz do maksymalnej dawki 1800 mg w postaci czopków doodbytniczych. Często: zgaga, ból brzucha, nudności, wymioty, wzdęcia z oddawaniem gazów, biegunka, zaparcia, niewielkie krwawienie z przewodu pokarmowego (mogące prowadzić w wyjątkowych przypadkach do niedokrwistości). Niezbyt często: niestrawność, reakcje nadwrażliwości (wysypka skórna, pokrzywka, świąd, jak również napady duszności - możliwe wystąpienie w połączeniu z obniżeniem ciśnienia tętniczego), ból głowy, zawroty głowy, bezsenność, pobudzenie, rozdrażnienie, zmęczenie, zaburzenia widzenia, owrzodzenia przewodu pokarmowego (potencjalnie z krwawieniem i perforacją), wrzodziejące zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zaostrzenie zapalenia jelita grubego oraz choroby Crohna, zapalenie błony śluzowej żołądka. Rzadko: szumy uszne, martwica brodawek nerkowych, zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi. Bardzo rzadko: smoliste stolce, krwawe wymioty, zaostrzenie związane z zakażeniem stanów zapalnych (np. wystąpienie martwiczego zapalenia powięzi), objawy aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość, pancytopenia, agranulocytoza, ciężkie, uogólnione reakcje nadwrażliwości (obrzęk twarzy, obrzęk języka, obrzęk wewnętrzny krtani z upośledzeniem drożności dróg oddechowych, niewydolność oddechowa, przyspieszenie czynności serca, obniżenie ciśnienia krwi, do zagrażającego życiu wstrząsu włącznie), zaostrzenie astmy, skurcz oskrzeli, reakcje psychotyczne, depresja, kołatanie serca, niewydolność serca, zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze, zapalenie przełyku, zapalenie trzustki, tworzenie się przeponopodobnych zwężeń jelita, zaburzenia czynności wątroby, uszkodzenie wątroby (w szczególności po długotrwałym leczeniu), niewydolność wątroby, ostre zapalenie wątroby, rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, ciężkie zakażenia skóry i powikłania dotyczące tkanek miękkich u pacjentów zakażonych wirusem ospy wietrznej, obrzęki (w szczególności u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym lub niewydolnością nerek), zmniejszenie ilości wydalanego moczu, retencja sodu, zespół nerczycowy, śródmiąższowe zapalenie nerek, któremu może towarzyszyć ostra niewydolność nerek. Stosowanie ibuprofenu, szczególnie w dużych dawkach (2400 mg na dobę) przez długi czas może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka zatorów tętnic (np. zawał serca lub udar); jednak badania epidemiologiczne nie wskazują, że przyjmowanie małych dawek ibuprofenu (<1200 mg na dobę) jest związane ze zwiększeniem ryzyka zawału serca.
Interakcje
Należy unikać jednoczesnego stosowania ibuprofenu z innymi NLPZ, ze względu na ryzyko owrzodzenia przewodu pokarmowego oraz krwawienia. Stosowanie ibuprofenu z: kortykosteroidami - ryzyko reakcji niepożądanych, głównie w obrębie przewodu pokarmowego (owrzodzenie lub krwawienie); lekami przeciwpłytkowymi - ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego; kwasem acetylosalicylowym (ASA) w małych dawkach - hamowanie działania antyagregacyjnego ASA (uważa się, że doraźne stosowanie ibuprofenu nie wywiera działania mającego znaczenie kliniczne); lekami przeciwzakrzepowymi - nasilenie działania leków przeciwzakrzepowych; fenytoiną, digoksyną - zwiększenie stężenia tych leków we krwi (weryfikacja stężenia digoksyny i fenytoiny nie jest rutynowo wymagana podczas prawidłowego stosowania, maksymalnie przez 4 dni); selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) - ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego; litem - zwiększenie stężenia i nasilenie toksyczności litu (weryfikacja stężenia litu nie jest rutynowo wymagana podczas prawidłowego stosowania, maksymalnie przez 4 dni); probenecydem i sulfinpyrazonem - opóźnienie wydalania ibuprofenu; lekami przeciwnadciśnieniowymi (leki moczopędne, inhibitory ACE, leki β-adrenolityczne oraz antagoniści angiotensyny II) - zmniejszenie skuteczność diuretyków i innych leków hipotensyjnych oraz ryzyko pogorszenia czynności nerek, aż ostrej niewydolności nerek włącznie, zwłaszcza u pacjentów z istniejącymi zaburzeniami czynności nerek, odwodnionych, w podeszłym wieku (taka terapia skojarzona powinno być prowadzona bardzo ostrożnie, pacjentów należy odpowiednio nawodnić, ponadto należy rozważyć monitorowanie czynności nerek po włączeniu leczenia skojarzonego, a następnie okresowo); diuretykami oszczędzającymi potas - ryzyko hiperkaliemii (zaleca się kontrolowanie stężenia potasu we krwi); metotreksatem - zwiększenie stężenia i nasilenie toksyczności; cyklosporyną, takrolimusem - zwiększone ryzyko działania nefrotoksycznego; zydowudyną - ryzyko wydłużenia czasu krwawienia; antybiotykami chinolowymi - ryzyko wystąpienia drgawek; pochodnymi sulfonylomocznika - ryzyko zaburzenia kontroli glikemii (zaleca się kontrolę stężenia glukozy we krwi). Alkohol może nasilać działanie niepożądane ibuprofenu, dotyczące przewodu pokarmowego i o.u.n.
Dawkowanie
Doustnie. Dorośli i dzieci >12 lat (mc. ≥40 kg): początkowo 200 lub 400 mg, następnie w razie potrzeby 200-400 mg co 4-6 h (przerwa pomiędzy dawkami nie powinna wynosić mniej niż 6 h w przypadku dawki 400 mg oraz mniej niż 4 h w przypadku dawki 200 mg), maksymalna dawka dobowa wynosi 1200 mg. Dzieci <12 lat: 6-9 lat (20-29 kg mc.) - 200 mg, następnie w razie potrzeby 200 mg co 6 h, maksymalna dawka dobowa - 600 mg; 9-12 lat (30-39 kg mc.) - 200 mg, następnie w razie potrzeby 200 mg co 4-6 h, maksymalna dawka dobowa - 800 mg. Nie stosować dłużej niż 3 dni, w przypadku gorączki oraz nie dłużej niż 4 dni w łagodzeniu bólu. U pacjentów z dolegliwościami przewodu pokarmowego zaleca się przyjmowanie leku podczas posiłku. Tabl. lub kaps. należy połykać w całości (nie żuć i nie ssać). Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek lub wątroby oraz u osób w podeszłym wieku dostosowanie dawki nie jest wymagane.
Uwagi
Podczas stosowania dużych dawek ibuprofenu mogą występować działania niepożądane dotyczące o.u.n., takie jak zmęczenie i zawroty głowy, w pojedynczych przypadkach czas reakcji oraz zdolność do aktywnego uczestniczenia w ruchu drogowym i obsługiwania maszyn może być ograniczona, szczególnie w przypadku jednoczesnego spożywania alkoholu.